IFS en het deel wat al heel vroeg voor zichzelf moest zorgen, maar dat niet kon

Lang geleden dat ik hier was. Helemaal vergeten dat ik dit blog heb en nu nog eens terug zitten lezen.

Het helpt me om terug te lezen hoe ik met van alles heb geworsteld, vooral ook de moeder in mij vindt het fijn om te lezen wat ze eerder schreef over het moederschap en de gang van zaken met Finske. Ik heb haar nou al bijna 2 en een half jaar niet gezien of gesproken. Morgen wordt ze 29. 

Bij toeval heb ik ontdekt dat ze verhuisd is naar Zaandam vorig jaar. Er zijn momenten waarin dit voelt als een nachtmerrie, waar ik uit wakker moet worden. Als onwerkelijk en met een beleving dat dit niet echt gebeurt. Hoe heeft dit kunnen gebeuren? 

Andere momenten voel ik alleen maar schuld en schaamte. De rest van de tijd probeer ik gewoon iets van mijn eigen leven te maken zonder haar.

Ik heb in ieder geval wel afgelopen jaren iets opgebouwd met mensen, vooral de beweeggroepen. Daar ben ik steeds meer aan gehecht geraakt. Door het werk met de psycholoog en alles wat ik zelf doe, zoals het werken met delen (IFS) heb ik meer zicht op de omvang van de opgelopen schade gedurende mijn leven. Niet eens alleen vroeger maar daarna heeft de boel zich structureel herhaald. 

Er zijn momenten waarop ik het gevoel heb dat de schade onherstelbaar is, maar dan besef ik dat dit een deel van mij is, wat wanhopig wordt doordat het zo moeilijk ik. Zoals vandaag. Het was wel een belangrijke doorbraak vanmorgen. Down door het bericht van Kraneven dat de huur met meer dan honderd euro omhoog gaat, en hoe moet ik dat gaan betalen, nu ik het werk nog altijd niet in beeld heb?

Na een uur down rondhangen en op automatische piloot de dingen doen en spullen pakken voor de dag, besefte ik, toen ik voor de spiegel in de badkamer stond, dat "slechts" een deel van mij down was. Dat helpt met ontmengen. Wat me snel duidelijk werd was dat dit deel al heel jong voor de taak stond om voor zichzelf te zorgen en dat niet kon in die grote overweldigende wereld. Dat kon ook niet, daar is ze gewoon te jong voor.

Zij was al "online" en tijdens de puberteit kwam er een ander deel online wat steeds beslister wist wat wel en wat niet acceptabel was voor haar. En toen was er dat incident waarbij ze voorzichtig op probeerde te komen voor zichzelf en kwam daar in één klap levensgevaar bij. Dus, niet alleen moest ze voor zichzelf zorgen omdat ouders dat niet deden, ze was nu ook nog letterlijk in gevaar in diezelfde omgeving. Aldaar verdwenen alle mogelijkheden om het te kunnen redden en echt voor zichzelf te zorgen. Daar ontstond "fawning", wat een levensreddende coping werd die tot op heden automatisch opkomt. Wel steeds minder gelukkig.

Ik voel steeds vaker de nee opkomen. Anders dan in mijn slechtste momenten waarin ik ja zeg op een verzoek van de ander en niet eens kan voelen wat ik zelf wil. Wat een ellende.

Ergens onder al die coping is er dat deel wat eigen behoeften en verlangens heeft maar dus aan haar lot is overgelaten en het zelf moet zien te rooien. Soms voel ik dat ook als het gaat om geld verdienen. Als ik in dat deel terecht kom voel ik alleen wanhoop omdat ik niet weet hoe ik voor voldoende inkomen kan zorgen op een manier die goed voelt. Wel vanuit de fawning natuurlijk, dat doe ik al 13 jaar als zorgverlener. Maar de beweegdocent heeft een heel andere vibe en fawnt niet. Het kan dus wel.

Vandaag maar eens wat compassievolle aandacht besteden aan dit deel wat zo verdrietig is vanwege het besef dat ze voor zichzelf moet zorgen. En hoe ik nu snap dat ik in zulke momenten wou dat pa en ma me gewoon eens geld cadeau zouden doen. Uit zichzelf. Wat natuurlijk niet gebeurt, en ook niet hoeft....het is een uiting van dit jonge deel in mij wat behoefte heeft aan zorg.

bericht aan Heiderieke

 Hoi Heiderieke,

Graag wil ik nog even terugkomen op onze laatste gesprekken. Ik heb er even over na moeten denken en weet eigenlijk nog steeds niet zo goed welke beslissing ik wil nemen over wel of niet verder gaan. 

In ieder geval wil ik wel nog ingaan op jouw opmerking dat ik in de vermijding ga zitten en dat ik dit bij elke therapeut zal tegenkomen. Waarmee je al hetgeen er gebeurde bij mij neerlegt, en als je dat echt vindt dan kan ik er sowieso niet mee verder. Want het kan nooit alleen aan mij liggen in een relationeel vraagstuk. Het is altijd een wisselwerking, een dialoog waarin beide evenveel aandeel hebben.

Ik zie wat er gebeurde dan ook heel anders. Het gaat namelijk om veiligheid. Het signaal van onveiligheid waar ik op aansloeg en waardoor ik in de paniek terecht kwam zat 'm in dat jij die afslag nam en dat niet met mij afstemde, terwijl we een afspraak hadden gemaakt over welk pad we zouden bewandelen. Ook al heb je de beste intenties, het was een signaal van onveiligheid. Ik werd daarmee overrompeld en voelde me overruled, net op het moment dat ik schaamte wilde gaan bespreken. Dat is nogal wat. De paniek die bij mij opkomt is dan heel specifiek, en door alle gebeurtenissen en reflectie daarop heb ik die steeds helderder in beeld. Nog geen grip er op, maar wel zicht.

Na zo'n incident ervoor kiezen dat niet meer aan te gaan is geen vermijding, het is zorgen dat ik niet opnieuw bevestigd wordt in het oude. Ik las het onlangs toevallig terug in een boek over complex trauma (want dat is het). Maar als jij dat wel zo ziet en zo blijft benoemen, houdt het op voor mij.

Het trauma wat ik heb is inderdaad relationeel. Voor mij van het grootste belang dat degene met wie ik mijn kwetsbaarste zaken bespreek echt veilig is. Daarnaast geloof ik niet in cognitieve gedragstherapie als aanpak bij complex trauma. Exposure in deze zorgt teveel voor overweldiging, waardoor er hertraumatisering plaatsvindt. De exposure zit 'm voor mij al in kwetsbaar zijn en mijn gevoelens van schaamte benoemen enz. 

Wat mij betreft ben jij dus niet degene met wie ik al die ellende opnieuw moet oplopen om te kunnen doorlopen, het was mijn wens dat jij degene bent die naast me staat in de zaken die ik bij de rest van de wereld oploop of opgelopen heb. Ik kan dat nou beter benoemen dan toen we startten.

Ik vind het lastig om te bepalen wat het beste is om te doen. Ook omdat we elkaar nog wel eens tegen zullen komen tijdens hb-bijeenkomsten. Maar wilde dit in ieder geval terug koppelen.

groeten,
Carry

brief voor stageplek

Goedemorgen,

Ik heb uw email adres gekregen van Hanke van der Veen van het Expeditielab. Graag wil ik het volgende aan u voorleggen. 

In september ga ik me omscholen en start ik met de deeltijd opleiding tot psychomotorisch therapeut te Nijmegen. De laatste 11 jaar ben ik werkzaam geweest als maatschappelijk zorgverlener/verzorgende ig op diverse werkplekken, als zzp-er. In aanloop naar de start van de opleiding en om alvast in te kunnen stromen op een leer-werkplek heb ik onlangs de Rots en Water training met succes doorlopen. Die mag ik nu aanbieden aan leerlingen vanaf groep 7.

Ik ben op zoek naar een mogelijkheid om alvast te starten met het ondersteunen van leerlingen, die bijvoorbeeld in beeld zijn bij zorgteams. Het is voor mij zeker een optie om dit in eerste instantie op vrijwillige basis te doen, en bijvoorbeeld enkele weken mee te draaien om te laten zien wat ik in huis heb. Ik stel het erg op prijs als hier op één of andere manier mogelijkheid voor is, of gemaakt kan worden.

Graag hoor ik dat van u. Mocht het niet lukken om mij hierover via mail te berichten, dan zal ik zelf na de voorjaarsvakantie telefonisch contact opnemen.

met vriendelijke groet,

Carry Verrijt

brief naar pa en ma

Pa en ma,

Ik heb besloten om mezelf helemaal terug te trekken uit het contact met jullie, om mezelf de ruimte te geven die ik nodig heb in mijn therapeutische proces. Hoe lang dat nodig is, kan ik vanaf hier niet overzien.

Ik zal niet reageren op telefoontjes als die komen. Ook niet met mijn verjaardag. Reden is dat de gang van zaken binnen het contact heel ondermijnend is voor mijn gezondheid en welbevinden. Ik word er telkens opnieuw ongelukkig van.

Carry

Bericht naar Nick

 Hoi Nick,

Graag wil ik nog even terugkomen op de training van afgelopen dagen. Ik had op het feedback formulier nog iets meer willen schrijven, maar het lukte me niet na dat laatste stuk om de juiste tekst vinden.

Wat ik heb gemist in de training is kennis van de polyvagaaltheorie. Toen je ergens refereerde aan de window of tolerance dacht ik dat je er mogelijk mee bekend zou zijn, maar er kwam geen vervolg. 

De polyvagaaltheorie kwam op mijn pad na vele jaren zoeken naar antwoorden op de vraag wat er mis was met mij. Inmiddels is dat bekend, namelijk complex trauma. Die theorie gaat over de neurobiologie van "je veilig voelen" en hoe het autonoom zenuwstelsel reageert op signalen van gevaar. Punt is dat de respons van vechten en vluchten algemeen bekend zijn, en die van bevriezen met de opmars bezig, maar de respons die daarna komt eigenlijk nog maar weinig bekend is. De respons van shutdown en collaps. Die er bij dieren uitziet als de muis die schijnbaar dood in de bek van de kat hangt, maar nog springlevend is. Ook bij mensen is die respons er als vanzelf als er overweldiging plaatsvinden en signalen worden waargenomen van levensbedreiging (al dan niet reëel). Anders dan dieren kunnen wij mensen ook dissociëren waarbij we fysiek door kunnen functioneren, maar er delen van de hersenen uitgaan en we niks meer echt ervaren van wat er gebeurt. Ook dat is een respons van shutdown.

Wat mensen daarnaast ook vaak niet weten is hoe de hersenen werken in de diverse staten van zijn. In shutdown is het systeem extreem gevoelig voor input van buitenaf, wat je bij mij hebt kunnen aanschouwen in dat laatste moment, toen mijn diploma er niet bleek te zijn en ik geen felicitatie in ontvangst mocht nemen. Ik kan je uitleggen hoe zwaar dat moment voor mij woog, maar dat is eigenlijk niet nodig want dat heb je dus kunnen zien toen ik vocht tegen collaps, toen het applaus met alle geweld over me heen kwam. Ook al is dat aanmoedigend bedoeld, het komt als extreem intrusief binnen, en de opmerking "het spijt me" van Bart zelfs ook. Daar is op zo'n moment met cognitie geen besluit over te nemen, omdat die delen van de hersenen dus ook uit gaan. Er over praten gaat niet, want taal is iet beschikbaar. Ik denk zelfs dat veel kinderen (en ook volwassenen) die komen met "ik weet het niet" als standaardrespons, eigenlijk gewoon simpelweg overweldigd zijn in het moment en het dus ook echt niet kunnen weten, maar een moment later wanneer ze weer veiligheid ervaren zouden ze het wel weten.

Ik kan hier lang en uitgebreid over vertellen, ik beschouw het als mijn persoonlijke missie om mensen hiermee bekend te maken. Want ook in de psychiatrie wordt de wetenschappelijke kennis hierover nog maar mondjesmaat meegenomen. Waardoor compleet verkeerde diagnoses gesteld worden. De meeste psychiatrische beelden zich allemaal terug te voeren op (complex) trauma. En trauma is op zichzelf heel prima te behandelen met somatische benaderingen.

Je ziet wel: te veel om op dat éne A4-tje te schrijven. Maar hierbij alsnog. 
Oja, ik vond je via linked-in. 

groetjes en fijn weekend,

Carry

Brief naar v en vn

Vorig week nam ik een opdracht aan voor waaknachten bij een meneer in terminale fase. Ik ben verzorgende ig, en mag niet alle verpleegtechnische handelingen verrichten die aan de orde kunnen zijn in zulke zorgvragen. Maar de organisatie waar ik in dit geval voor werkte heeft daar een protocol op, en ik kan een beroep doen op het nachtteam van verpleegkundigen als dat nodig is.

4 aaneengesloten nachten ben ik er geweest, waarvan vooral de derde nacht buitengewoon hectisch was en er van alles mis ging. De gang van zaken gedurende die nacht heeft mij geraakt in mijn vraag of er eigenlijk nog wel plaats is voor mij in de zorg, of er binnen de sector überhaupt nog een doelgroep of omgeving bestaat waar ik tot mijn recht kan komen en kan bieden waar ik goed in ben. Mijn twijfel was er al langer en is inmiddels zo dringend geworden, dat er antwoord moet komen op die vraag.

Ik kies bewust voor terminale settings. Én voor het werken in de nacht. Ik heb daar heel eigen en zeer weloverwogen redenen voor. Maar voordat ik daar verder op in ga, wil ik graag even de aandacht richten op de functie van waken aan het bed bij een stervende persoon. En hoe zorg in die omstandigheden afwijkt van de rest van de sector.

Waken bij een stervende persoon houdt in dat je een geruststellende en comfort biedende aanwezigheid bent voor iemand die in doodstrijd verkeert. De terminale setting is de enige situatie in de zorg waarin het voor iedereen helder is en vaststaat dat de persoon in kwestie op zeer korte termijn gaat sterven. Daarmee krijgen verpleegtechnische en overige zorghandelingen een andere kleur: omdat het komende sterven een gegeven is, zijn ook deze handelingen erop gericht zoveel mogelijk comfort te bieden. Dit in tegenstelling tot zo'n beetje alle andere zorgomgevingen, waarin handelen steeds verder afgeschaald wordt tot alleen functionaliteit overblijft met betrekking tot de vraag wat er minimaal voor nodig is om iemand in leven te houden. En dat wordt steeds verder gereduceerd tot minutenwerk.

Comfort bieden doe je door ervoor te zorgen dat iemand zo min mogelijk pijn of ander ongemak ervaart tijdens die doodstrijd en zich zo gerust en veilig mogelijk voelt. Als dat allemaal niet meer mogelijk is en er geen enkele kwaliteit van leven meer gevonden kan worden, kan er gekozen worden voor sedatie, waardoor persoon in kwestie in slaap valt en niet meer wakker wordt. Met als achterliggende gedachte dat iemand die slaapt niet bewust meer lijdt. Dat hopen we in ieder geval.

In de betreffende casus van afgelopen week is er na de tweede nacht gekozen voor sedatie. Helaas lukte het niet meteen om meneer goed gesedeerd te krijgen. Hij kwam regelmatig uit de sedatie en werd op sommige momenten zelfs helemaal wakker. Tijdens een nacht is dat allemaal wat lastiger bij te sturen omdat er maar enkele collega's beschikbaar zijn en benodigdheden vaak pas de volgende ochtend te verkrijgen. Omdat de focus voornamelijk lag op gesedeerd blijven, ging alle communicatie en handelen draaien om de vraag hoe we meneer "weggespoten" konden krijgen en raakte het echte doel steeds verder uit het zicht, namelijk het bieden van die veilige bedding van geruststelling en comfort. 

Er ontstonden discussies aan het bed bij meneer over wat er wel of niet kon en mocht, en wie verantwoordelijk was waarvoor. Ondertussen ging het er steeds meer op lijken dat het gesedeerd zijn op zichzelf een kwestie was geworden van leven of dood...en ik merkte dat het werkelijke doel steeds verder uit het oog verloren raakte. Ik probeerde nog de aandacht te vestigen op wat we nog meer of nog wel konden doen, maar uiteindelijk ging alle energie naar de frustratie rondom het mislukken van de sedatie. 

Veiligheid bieden doen we door een geruststellende aanwezigheid te zijn. Zoals een moeder haar huilende baby troost door het kind vast te houden en zachtjes liefdevol te praten of te zingen, zo kunnen we op diezelfde manier elkaar troost en geruststelling bieden door een hand vast te houden en vriendelijk te praten. Vooral het gehoor blijft erg lang actief en is een belangrijk zintuig als het gaat om signalen die ons zenuwstelsel oppikt voor veiligheid (en gevaar). Het effect hiervan is heel groot, maar wordt in de praktijk ernstig onderschat, zo niet volledig over het hoofd gezien, of zelfs genegeerd. Daarmee ook steeds meer ondergewaardeerd.

Laat daar nou precies één van mijn grootste kwaliteiten liggen. Daarom kies ik bewust voor deze settings én voor het werk in de nacht, die oneindig lang kan duren als je alleen bent, en angstig lijdt op weg naar de dood. Ik zie, begrijp en kan invoelen wat er nodig is. Ik weet hoe ons zenuwstelsel in elkaar steekt en wat ik kan doen om een positieve invloed te hebben. Dat gaat over handelen binnen een heel andere dimensie dan functionaliteit. Maar door alle discussie die ontstond in de communicatie met diverse collega's en derden en die ging over spuiten zetten, voelde ik me steeds meer tekort schieten in mijn rol.

Aan het einde van de nacht werd ik zelfs afgerekend op het feit dat ik me niet bekwaam genoeg voelde voor die éne bepaalde handeling die met de sedatie te maken had, en kreeg ik van een geïrriteerde collega de botte vraag wat ik dan toch eigenlijk kwam doen daar in die zorgvraag als ik die spuit niet kon zetten. Waarmee al het andere wat ik meegebracht had aan kwaliteit, bekwaamheid en intentie met het badwater weggegooid werd. Ik heb er wakker van gelegen. 

Waar gaat dit heen bewegen, vraag ik me af. Functioneel aanraken geeft ons impliciet de boodschap dat we slechts een ding zijn, een object dat behandeld moet worden. Willen we onze kwetsbaren echt met die boodschap de dood in sturen? Het mag allemaal niks meer kosten, de sjeu in het leven moet maar geboden worden door mensen die daar vrijwillig tijd en energie voor willen vrijmaken. En dat zou ik zelf ook best graag willen, maar ik moet ook ergens mijn energierekening van betalen.

De vraag houdt me overigens niet alleen met betrekking tot mijn werk bezig, en hoe ik nog verder kan in de zorgsector, maar ook in grotere zin in ons menszijn. We weten helemaal niet meer hoe we elkaar veiligheid moeten bieden, zo denk ik wel eens, maar gaan met elkaar in discussie over inhouden van onze persoonlijke narratieven. En bediscussieerd worden is een signaal van onveiligheid. Maar dat is een onderwerp dat een heel eigen toelichting verdient.

Nu probeer ik vooral deze laatste ervaring voor mijzelf een goede plek te geven, en vrees ik de op handen zijnde conclusie dat ik in de zorgsector helaas geen veilige plek meer zal vinden om zelf te floreren. En dat heb ik toch wel echt nodig.

NB. Toen ik te midden van alle consternatie meneer zijn hand pakte, kneep hij er zachtjes in en glimlachte licht. Ik kon hem nog vertellen dat zijn zoon er ook voor hem was op dat moment. Die stond namelijk aan het bed naar zijn stervende vader te kijken, met de emoties zichtbaar af te lezen op zijn gezicht. Helaas kon meneer dat zelf niet zien door zijn gesloten ogen. Maar ik ben er zeker van dat hij het nog heeft meegekregen.

Hoe het niet lukte wat ik zo graag wilde

Haar temperament was echt soms te moeilijk voor mij. Wat er gebeurde bij de parkeerautomaat is ter illustratie daarvan een goed voorbeeld. Op zulke momenten ben ik niet opgewassen tegen wat er gebeurt aangezwengeld door de "overruling" van de ander. 

Maar ze is perfect zoals ze is en ik hou van haar en ik wilde op geen enkele wijze haar het gevoel geven dat ze niet goed is zoals ze is. Dus ik moest het kunnen handelen of inhouden.

Tegelijkertijd ben ik mijn jeugd uitgekomen met de idee dat ik zelf te overgevoelig ben, en dat er dus van die kant iets mis was met mij. Natuurlijk moest ik het dus kunnen handelen.

Daarnaast was er niemand anders aan wie ik het eens zou kunnen overlaten....en dus moest ik het kunnen handelen.

Maar het lukte me dus gewoon niet altijd. 

Met Franka wel eens besproken hoe naar het is om eens af en toe te willen dat je kind gewoon een dag weg is. 

En nu droevig voor haar, maar zeker ook voor mij....want God weet wat ik geprobeerd heb. Ik was me er van bewust, ook dat het me eigenlijk allemaal niet lukte.

En terwijl ik dus linksom alles in het werk stelde om te voorkomen dat zij dezelfde boodschap zou krijgen als ik heb gekregen.....gebeurde het dus ongemerkt rechtsom alsnog. Dat is het moeilijkst om te verkroppen en voelt als een enorm falen.