label

Het ís een mooie foto. Wat ben ik er blij mee ook. Blij met de middag met Peter, de fotograaf. Die me zo op de foto zette, gewoon in een minuutje ofzo. Hoe makkelijk het was om mezelf te zijn.

Mandy vroeg: ben je niet bang dat het label, de diagnose, je gaat belemmeren om jezelf te zijn? Ze weet dat het mijn levenslange strijd is al om mezelf te mogen zijn. Ik voel haar zorg. Het raakt aan de tekst die ik voel opkomen over labels. Ook ik heb lang weerstand gehad tegen dit soort labels. ADHD, autisme, ocd.

Ik merk dat mensen wat stil gevallen zijn met mijn openbaring. Mensen die me langer kennen, maar hier nog niks van meegekregen hadden. Collega's, mensen in mijn omgeving, kennissen. Ik maak me geen zorgen om mijn band met hen, ik vertrouw op de relatie die inmiddels is opgebouwd. Daarom kan ik deze stap maken. Deze is voor jullie. Maar ik voel wel hoe het ongemak oproept: wat doet deze nieuwe informatie met jouw beeld van mij?

Ik ben nog steeds dezelfde. Het enige wat is veranderd is de informatie die je hebt over wat er in mij gebeurt. En ik voel dat ik er over wil schrijven. Door alle respons voel ik ook steeds beter wat ik er over wil schrijven. De woorden beginnen op te borrelen. Dan begint het wiel te draaien....

Eindelijk weer helderheid na een paar weken complete verwarring. Eindelijk zie ik wat de kern van dit gebeuren is. Het is belangrijk ook. Omvangrijk zelfs, kan ik wel zeggen. Het moet omgezet worden in woorden. Want het inzicht is van belang, niet alleen voor mij. Denk ik dan. Wellicht voor anderen die met hetzelfde worstelen. Of anderszins. Dan heeft het zin voor meer. Voor anderen. Mijn ding heeft zin. Mijn ellende. Mijn verwarring en mijn vechten er uit. Mijn inzicht. Het mag dus niet verloren gaan. Daarom moet ik het opschrijven. En delen. Vooral delen. Het moet. Het moet nu. Nu meteen. Voor ik het kwijt ben.

Voel je de koorts al? Welkom in mijn wereld. Maar....op de plaats rust. Adem in, adem uit.

Ik sus mezelf met de toestemming om wat steekwoorden op te schrijven, de gedachte dat alles precies op het juiste moment en de juiste plaats zal plaatsvinden en ga naar de winkel. Want ik moet boodschappen. En eten. Onderweg herhaal ik alles in mijn hoofd. Het laat me gewoon niet los. Het is te belangrijk.

Omdat ik weet dat ik ga schrijven én delen, herhaal ik het steeds maar in mijn hoofd. In andere gevallen zeg ik het hardop. Steeds maar opnieuw. Alsof ik in gesprek ben. Wat het verschil tussen die twee nou precies is weet ik nog steeds niet helemaal, maar daarvoor ga ik naar de psychiater, gauw genoeg. Degene die uit ervaring weet wat het is. Deskundig van buiten én van binnen. Daarom wil ik naar hem. Want ik wil inzicht én me echt begrepen voelen. Eigenlijk nu meteen. Maar deze kan ik vooralsnog wel even uitstellen. Rustig word ik echter niet echt. Dan komt er een lichte hoofdpijn op.

Dit, beste lezer, is ocd.

Ik snap de weerstand tegen labels. Ik denk echter dat er sprake is van een misverstand. Het is niet het label zelf, als je het mij vraagt. In een realiteit waarin je alleen maar kunt weten hoe je bent, door jezelf te vergelijken met dat wat buiten je is, labelen we dingen. Groot-klein, zwaar-licht, donker-licht, man-vrouw, mens-dier, vast-vloeibaar. Noem maar op.

Ik weet alleen of ik groot ben, als er meer mensen kleiner zijn dan ik. Ik weet alleen dat ik vrouw ben, door mijn lichaam te vergelijken met dat van anderen en dan te concluderen dat mannen een ander lichaam hebben.

Maar 1.75 lang zijn en een vrouwenlichaam hebben, daar vinden we niet zo veel van. Dat zijn gegevens. Daarin hebben we geen norm over goed of fout.

Naast ocd, heb ik een bovengemiddeld iq. In vergelijking met veel anderen. Behoefte aan alleen zijn met tijd en wijlen om tot mezelf te komen. Meer dan veel anderen. Een gevoelig systeem. Meer dan veel anderen. Wat vinden we dáár eigenlijk van?

Niet zo veel, zegt u?
Goed, dan pak ik er de labels bij. Wat denkt u van: hoogbegaafd, introvert, hsp?

Mandy zei ook: ik kan niet voorkomen dat ik meteen denk over de dingen waar ik moeite mee had bij jou: dat zal de ocd dan wel zijn. En ik denk en zeg nu: lieve schat....dat ís ook zo. En het verandert niks aan mijn eigenheid. De ocd hoort bij mij. Is deel van wie ik ben. Net als het hoge iq, de gevoeligheid en de introversie.

We moeten mijns inzien niet af van de labels. Ze geven de verschillen aan tussen mensen, en daarmee juist uitdrukking aan eigenheid. Individualiteit. Waar we vanaf moeten, als je het mij vraagt, is iets vinden van de labels op zich. Welke wel akkoord zijn en welke niet. Welke goed zijn en welke te verfoeien.

Dáárom doe ik dit. Omdat het ondraaglijk is geworden te verbergen dat ik dit óók ben. Dit ben ik óók. Waarmee er eindelijk twee werelden samenkomen. En ik me steeds minder versplinterd voel.

Het stigma was er de reden van dat ik 23 jaar geleden de psychiatrie de rug toekeerde. Na een jaar dagbehandeling. Niet omdat ik slechte ervaringen had met die dagbehandeling. Integendeel. Het eerste anderhalf jaar daarna was de meest zorgeloze en daardoor gelukkige periode in mijn leven.

Maar het label psychiatrisch.......daar vinden we massaal toch echt wel wat van. Dat weet ik als geen ander.

Een andere vriendin zei me: Carry, je mag trots zijn op jezelf ook zonder het label of diploma. Maar dit gaat niet over trots. Dit gaat over solliciteren op een droombaan en dan geen papieren kunnen overleggen als ze dat vragen. Belangrijk vinden. Eisen. En op de vraag waarom je dan je opleiding niet afgemaakt hebt, niet willen zeggen dat je die onderbroken hebt om in psychiatrische dagbehandeling te gaan. Want je weet al waar dat toe leidt: nou, mevrouw....in dat geval kiezen we toch liever voor de andere kandidaat.

Dáár gaat dit om. Dat heb ik in mijn eentje niet bedacht. Dat doen we massaal. Stomme is dat we dat allemaal eigenlijk helemaal niet willen. Op persoonlijke basis zegt iedereen dan: belachelijk dat je daarop afgewezen wordt. Maar we doen het allemaal. Zeggen ook tegen onszelf dat we ons niet zo moeten aanstellen. Bij zoiets als hoogtevrees bijvoorbeeld. Misschien om onszelf moed in te praten. Of moed met een t. En dat laatste is dus een tikje bedrieglijk bij ocd.

Ik draag het label al lang. In het verborgene. Maar wat dat kost. Het helpt ook helemaal niet. Want in plaats van zeggen dat ik mijn opleiding niet heb afgemaakt omdat mijn vertrouwen nog te breekbaar was na dat jaar, dan maar hakkelend allerlei andere ongein bedenken....dat is het ook niet echt meer voor mij. Bovendien in strijd met mijn (dwangmatige) neiging om eerlijk te zijn. Kortom, met het geheim houden kon ik juist niet mezelf zijn.

Vanaf hier dus openlijk. Mét trots. Want wat heb ik gevochten.
Deze is ook voor moeder. Omdat ik van haar de vechtlust heb gekregen.

Daarmee ben ik eindelijk terug bij de reden, de mantra die me aan de gang hield, de drijfveer die het vliegwiel draaiende hield: ik wil alleen maar fijn samen. Kunnen we gewoon fijn samen? En heeft de moet - met d en/of t * - me toch iets opgeleverd.

* doorhalen wat niet van toepassing is